Marcel

Tbilisi, terug naar huis

 2018 Georgië, Reizen  Reacties uitgeschakeld voor Tbilisi, terug naar huis
jun 232018
 

Toen we weggingen uit Rustavi was het 24 graden en bewolkt, wat gek genoeg koel aanvoelde. We stapten om negen uur in een marshrutka naar Sadguris (“station square”) in Tbilisi (1,5 lari ~ 50 eurocent), die ons in ongeveer een half uur naar Tbilisi bracht. Gelukkig wilde iemand anders ook bij de Vrijheidsbrug uitstappen, wat ons de tijd van een metrorit bespaarde.

We hadden studio “jurkha” gereserveerd, die nog niet beoordeeld was. Waarschijnlijk waren we één van de eerste gasten. Alles was nieuw en schoon en alles wat je maar nodig zou kunnen hebben, van waterkoker tot strijkplank, was aanwezig. Er was duidelijk veel aandacht aan de inrichting besteed. Het uitzicht op de oude stad aan de overkant van de rivier en de Vrijheidsbrug was prachtig. Het geluid van de drukke weg beneden was nadrukkelijk op het terras aanwezig, maar binnen met de ramen en deuren dicht was het geen probleem. We besloten om ook de laatste nacht in de studio door te brengen. We liepen bewust midden in de straten naar de studio, want sommige gebouwen waren in zeer slechte staat. De gebouwen hadden grote scheuren en/of stonden heel scheef. Enkele gebouwen waren al gedeeltelijk ingestort. Sommige van deze gebouwen waren nog “onverklaarbaar bewoond”.

We stapten op de lange, razendsnelle roltrap maar beneden van metrostation Avlabari, nabij onze overnachtingsplek. Bovenaan en onderaan de roltrap is een hokje, waarin iemand toezicht houdt. De borden in de metrotunnel tonen hoelang geleden de laatste metro vertrok en hoelang het nog duurt voor de volgende metro komt, beide op de seconde nauwkeurig. De metro naar “station square” (stationsplein) ging twee keer onder de brede rivier Mtkvari door. We stapten over op lijn 2 en stapten uit bij de technische universiteit, een mooi metrostation. De degelijke metro, ongeveer 50 jaar geleden aangelegd door de Russen, is een visuele en auditieve belevenis.

We aten voor de verandering een omelet tomaat en kaas in het wat luxere restaurant “Four seasons”. Op het menu stonden ook ‘sigaretten’, wat niet ongebruikelijk in Georgië is.

We bezochten een muziekwinkel, waar Hanneke een paar gitaren probeerde. Het was warm, dus kochten we simpele ijsjes in de supermarkt ernaast om af te koelen (en natuurlijk omdat ze gewoon lekker zijn).

Met Taxify regelde ik een rit naar het etnografische museum. Taxify is bijzonder handig en ik hoop dat het in veel meer steden gebruikt gaat worden. De app weet d.m.v. de GPS jouw positie. Je geeft aan waar je heen wilt door een adres op te geven of door een plaats op een kaart aan te wijzen. Ik zocht simpelweg op ‘etno’ en vond wat we zochten. De app geeft de tarieven per kilometer en per minuut aan en wat het naar schatting gaat kosten, dus geen onaangename verrassingen, en daarna kun je met een knop de dichtstbijzijnde taxi naar je toe laten komen (“request”). De app toont de positie van de taxi met een schatting van hoelang het nog gaat duren. De taxichauffeur weet al precies waar je heen wilt, wat erg handig is als je de taal niet spreekt. De app van de chauffeur bepaalt de kortste route en geeft aan waar de taxichauffeur links- of rechtsaf moet slaan. Jouw app geeft aan waar je rijdt en hoelang de rit naar schatting nog gaat duren. De rit kostte ons 5 lari (ca. €1,70) voor ongeveer een kwartier en 7 kilometer rijden. Na afloop kun je de auto en de chauffeur beoordelen. Een klein minpunt was dat de chauffeur reed met zijn smartphone in zijn hand.

Het etnografische museum is een openlucht museum, waar complete huizen inclusief inrichting uit het hele land naartoe zijn verplaatst. In elk huis zit iemand die uitleg geeft over het huis en de bijbehorende inrichting. Er is een mooi uitzicht over de wijk Vake van Tbilisi. Het museum was meer de moeite waard dan we verwacht hadden. We hebben maar een fractie gezien, want het park is maar liefst 52 hectare groot en er zijn 70 huizen, dus we moeten nog maar een keer terug 😉 Het museum is gesticht door giorgi chitaias (het Georgisch kent geen hoofdletters) toen hij 76 jaar was.

Etnografisch museum, Tbilisi · 44 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Etnografisch museum, Tbilisi · 44 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

We liepen over een olifantenpaadje en na een aantal flats over een asfaltweg terug naar een grotere weg beneden, waar we met bus 9 naar “station square” reisden. Handig was dat de bestemmingen van de bussen op een matrixbord afwisselend in het Georgisch en in het Engels werd weergegeven. In de bus werden voor het eerst onze kaartjes gecontroleerd. Aangezien we al een keer goed hadden gegeten in een restaurantje aan het stationsplein, gingen we daar terug voor misschien wel de lekkerste lobio van de reis. Ook de gepickelde lindebloesem met stukjes ui was heel lekker! We kochten een paar nectarines voor 2 lari (~ 70 cent) per kilo als toetje, maar helaas waren ze nog niet goed rijp 🙁

We reisden met de metro terug naar station Avlabari, waar het hard regende en onweerde. Er stond zeker 10 centimeter water in de straat. Op een droge plek wachtten we geduldig af tot het droog werd en het meeste water was weggelopen en maakten we een paar “natte” foto’s.

We sliepen heerlijk, ondanks het lichte geluid van het verkeer op de drukke weg beneden.

Op zondagochtend bezochten we de Sameda kathedraal, de derde hoogste christelijk orthodoxe kerk van de wereld. We kwamen aan het einde van de drukke dienst binnen en gingen na het zingen de kerk uit 😉 In de kerk waren veel afbeeldingen. Buiten de kerk waren veel bedelaars, meer dan we tot dan toe zagen. De klokken in een apart gebouw werden door drie mannen met de hand geluid. De imposante kerk werd gebouwd van 1995 tot een met 2004. Het kruis bovenop de kerk is gedeeltelijk van goud.

Sameba kathedraal, Tbilisi · 31 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Sameba kathedraal, Tbilisi · 31 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

Het was ongeveer 33 graden en half tot zwaar bewolkt, dus aanzienlijk warmer dan onze eerste dagen in Tbilisi.

Tbilisi vertrek · 57 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Tbilisi vertrek · 57 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

Met bus 37 reisden we om 4 uur in ochtend in ruim een half uur naar het vliegveld van Tbilisi (50 tetri ~ 15 eurocent). Het was nog 23 graden. We moesten even in een rij wachten voor het inchecken, maar de rest van de formaliteiten was snel geregeld. Lastig was dat de gate nog niet bekend was, maar heel toevallig waren we precies bij de juiste gate gaan zitten. We hadden niet zo gunstige stoelen helemaal achterin. De vlucht was probleemloos en volgens schema. Na een heerlijk Nederlands bakje koffie reisden we met de trein naar huis.

Georgië was een prettig, makkelijk en goedkoop land om in te reizen. Er waren voldoende transportmogelijkheden, goede accommodaties en er was genoeg te zien. Vergeleken bij bijvoorbeeld Zuid-Amerika waren de accommodaties veel beter van kwaliteit en het eten veel lekkerder, hoewel vaak aan de zoute kant. Aan de andere kant is het dan hierdoor ook wat minder avontuurlijk. Wij gaven gemiddeld nog geen 40 euro per dag samen uit, alles inclusief.

We liepen elke dag 10.000-20.000 stappen per dag (ca. 7,5-15 kilometer).

Stalin’s Rustavi

 2018 Georgië, Reizen  Reacties uitgeschakeld voor Stalin’s Rustavi
jun 212018
 

Na een zelfgemaakt ontbijt met lekkere kaas liepen we naar beneden naar de ‘bushalte’. We moesten een half uurtje wachten voor de marshrutka naar Tbilisi vertrok. Het was een oud busje dat niet erg comfortabel zat. De chauffeur reed gelukkig rustig en haalde niet onverantwoord in. Voor en na de bergpas waren er lange tunnels naast de weg, die waarschijnlijk in de winter worden gebruikt als er veel sneeuw ligt. Het landschap rond de bergpas was rommelig door de vele graafwerkzaamheden. De weg komt vlak langs Ossetië, dat door Rusland bezet is. Na ongeveer tweederde van de afstand passeerden we weer het grote stuwmeer, dat dient als waterreservoir voor Tbilisi en omstreken. Het kindje naast Hanneke moesten overgeven, maar gelukkig niet in de richting van Hanneke. Na bijna drie uur kwamen we op het Didube busstation in Tbilisi aan. We gingen al snel weer verder met de metro naar “station square” (stationsplein), waar we eerst wat aten in een prima restaurant. De menukaart was alleen in het Georgisch, wat geen problem was, omdat we inmiddels wel de namen van de gerechten kenden die we lekker vonden. We betaalden samen nog geen 25 lari (~ 8 euro) voor drie gerechten en twee drankjes. Door de behulpzame mensen vonden we al snel de marshrutka naar Rustavi, die in een klein halfuurtje de ongeveer 25 kilometer aflegde. We stapten nabij het centrum van het oude, verste deel van de stad uit.

We slenterden wat door de ruim opgezette stad met veel bomen en hoge cypressen. Het centrale plein en het stadhuis zien er mooi uit. Er zijn veel lage Sovjet flats die soms vervallen en soms opgeknapt zijn. Vaak zijn ze zalmroze geverfd, wat het een gezelliger aanzien geeft. De rivier Mtkvari stroomt woest tussen het oude en nieuwe deel van de stad. De ijzeren hekken van de brug waren alleen aan de binnenkant opgeknapt. De stad is door de ruimte en minder verkeer veel aangenamer dan Tbilisi.

We aten bij een café waar mannen zich verzamelden om de voetbalwedstrijd Frankrijk-Peru te kijken. De meesten bestelden een halve liter bier in een groot glas. De menukaart was weer in het Georgisch. Twee jonge meisjes die wat Engels op school geleerd hadden kwamen helpen met de keuze.

We liepen door het keurige parkje aan het eind van de hoofdweg, dat eindigt bij een soort plein dat als een bushalte fungeert. Daarna was er een klein, niet zo heel goed onderhouden parkje met een paar beelden gerelateerd aan de metallurgische fabriek die erachter ligt. Door de hoge schoorstenen is de fabriek van ver te zien. Het grote kantoorgebouw van de fabriek is een monument op zich. De zon ging onder en dat zorgde voor prachtig licht voor een aantal mooie foto’s. De klok van het gebouw, in feite twee megafoons, luidde als de Big Ben. De zwaluwen vlogen rondjes en floten schril.

De volgende dag liepen we over de brug en over de hoofdweg langs een moeras met een vervallen spoorlijn naar het ‘nieuwe’ gedeelte van Rustavi, dat vol staat met oude flatgebouwen van zeven verdiepingen hoog. Sommigen zijn aardig opgeknapt, anderen zien er slechter uit, maar het staat allemaal nog na bijna 70 jaar. We bezochten de splinternieuwe Sioni kerk, waar we de enige mensen waren. De zwart geklede priester stond buiten te praten met een andere man.

We aten wat in een cafeetje in de marktbuurt. De lobio was hier ook met tomatensaus bereid, wat ongebruikelijk, maar ook lekker is. We namen nog wat foto’s van de overdekte markt en namen daarna marshrutka nummer 14 terug naar het oude deel van de stad (ca. 4 kilometer). In het hotel dronken we thee en aten we de kersen die we op de terugweg kochten.

We aten ’s avonds bij restaurant Hollywood aan het centrale plein, waar er een Engelse menukaart met plaatjes was. Daarna liepen we naar het Rustavi fort, dat we helaas vanaf de verkeerde kant benaderden, dus maar gedeeltelijk konden zien. De zonsondergang zorgde voor een paar mooie foto’s.

Op het centrale plein staat een groot, hoog scherm dat overdag mooie plaatjes van o.a. bloemen liet zien en ’s avonds een voetbalwedstrijd liet zien. Er zaten diverse mensen op bankjes te kijken.

Rustavi heeft ongeveer 125.000 inwoners. De stad is vrijwel uit het niets in de 50’er jaren in opdracht van Stalin opgezet en na 1991, toen het Russische rijk uit elkaar viel, in verval geraakt. De grens met Azerbeidzjan, waar ijzererts vandaan komt, is maar ongeveer 15 kilometer van de stad.

Qua hotels is er niet veel keuze in Rustavi, want hier komen nauwelijks toeristen. De stad wordt ook niet vermeld in de reisgidsen. We sliepen voor een klein bedrag in het VIP hotel Rustavi. VIP is natuurlijk ‘very interesting place” 😉 De kamer was brandschoon en van alle gemakken voorzien. Bij wijze van uitzondering gebruikten we de goed werkende, stille airco om de ergste hitte te verjagen. In het hotel mocht niet gerookt worden, ook geen waterpijp (!) of electrische sigaret. Het warme water werkte steeds maar even. Het WiFi netwerk werkte goed.

Het was ’s middags ongeveer 33 graden en zonnig, dus behoorlijk warm. De minimumtemperatuur was 18 graden en de vochtigheidsgraad ca. 30-40 %.

Rustavi · 136 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Rustavi · 136 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

Spectaculair Kazbegi

 2018 Georgië, Reizen  Reacties uitgeschakeld voor Spectaculair Kazbegi
jun 202018
 

We aten de andere helft van het ontbijt, bruin brood en ‘stengels’ gerookte kaas, dat we voor in de trein kochten en de rest van de kersen die we de dag ervoor kochten. We kregen al snel koffie en thee aangeboden. Ik mocht zelf de hoeveelheid koffie bepalen voor de Turkse koffie, die net als de thee goed smaakte.

We reisden staand in een marshrutka in een minuut of twintig van Mtskheta naar het Didube busstation in Tbilisi, waar we ongeveer een week eerder onze reis door het zuidwesten van Georgië begonnen. Op het grote busstation deelden we een kopje koffie. We vertrokken om ongeveer 10 uur, met een keurige marshrutka, waarvan maar 9 van de 20 zitplaatsen bezet waren, naar Kazbegi of eigenlijk Stepantsminda. De weg is een geasfalteerde militaire snelweg naar Vladikavkaz in Rusland en voert langs het skioord Gudauri op 2200 meter en over de Jvari pas in de hoge Kaukasus op 2379 meter hoogte. We passeerden een stuwdam die door de Aragvi rivier wordt gevoed. De weg met prachtige uitzichten volgde de rivier door de beboste bergen tot Gudauri, waar veel werd gebouwd. Bij de rivier waren diverse fabriekjes waar stenen van de rivier werden gemalen, waarschijnlijk één van de bouwmaterialen. Hier en daar lag nog wat sneeuw. Gudauri zag er niet erg aantrekkelijk uit, maar misschien is het in de winter met sneeuw een ander gezicht. Voor de pas hadden we een korte stop om te plassen en om koffie te drinken. Na de bergpas daalden we af en na ongeveer tweeëneenhalf uur, een half uur eerder dan we hadden verwacht, werden we in het dorpje Kazbegi afgezet, waar we wat in het centrum rondliepen en een hapje aten.

We moesten even zoeken en op de juiste momenten “nee” zeggen, maar we vonden een geweldige overnachtingsplek in het wat hoger gelegen guesthouse Kushashvili 7 sisters, dat is gevestigd in een oud, gerepareerd huis. De hoeken van het huis zijn verstevigd met verticale stalen balken die over de breedte van het huis met betonijzer boven en beneden aan elkaar gezet zijn. De kamer was eenvoudig en de bedden waren prima in orde. Het geweldige was dat het zonnige terras voor de kamer rechtstreeks zonder obstakels uitkeek op de besneeuwde Kazbeg berg, die maar liefst 5047 meter hoog is en daarmee de hoogste berg van Georgië is. Voor de berg zagen we de iconische Tsminda Sameba (Drievuldigheids)kerk van Gergeti. De kerk ligt op een hoogte van 2170 meter. Aangezien de Kazbeg berg bijna 3000 meter hoger erachter ligt, is het een spectaculair gezicht als de wolken weg zijn. In de middag waren er veel wolken, maar tegen zonsondergang waren de meeste wolken verdwenen. Ook de volgende ochtend was er vrij zicht.

We aten in restaurant Mada aan het begin van het dorp op een afstandje van de wat toeristische restaurants in het kleine centrum. De borden, glazen een het bestek werden zoals wel vaker weggehaald, zodra ze niet meer nodig zijn.

Kazbegi ligt aan een rivier met aan beide zijden hoge, besneeuwde bergen. Vanaf het terras konden we in de verte diverse andere dorpjes zien. Rusland is dichtbij, ongeveer 15 kilometer over de weg, die we vanaf het terras konden zien. Tijdens deze reis was dit de hoogste overnachtingsplaats (ruim 1809 meter).

Meestal vermijden we de toeristische trekpleisters, maar het was zeer de moeite waard om naar Kazbegi heen en weer te reizen.

Het was overwegend zonnig weer met een middagtemperatuur van tegen de 19 graden. ’s Nachts koelde het af naar ongeveer 11 graden.

Kazbegi · 58 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Kazbegi · 58 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

De kathedraal van Mtskheta

 2018 Georgië, Reizen  Reacties uitgeschakeld voor De kathedraal van Mtskheta
jun 182018
 

Na het middageten reisden we in ongeveer een uur met een marshrutka van Akhaltsikhe naar Borjomi, waar we al eerder hebben overnacht. Bij het passeren van een kerkje werden er steeds kruisjes geslagen.

We keken eerst op het station wanneer de ochtendtrein naar Mtskheta, niet zo ver noordelijk van Tbilisi, vertrok en zochten daarna naar een overnachtingsplek in een rustige straat, die we vonden in guesthouse Khatuna, aan de rand van het stadje. De laatste en hoogste kamer was meer een appartement met alles erop en eraan, zoals een keukentje met een bar en een koelkast. Er was zelfs een open haard, niet dat we die nodig hadden. Vanaf een ballonnetje hadden we uitzicht erachter.

We aten de kersen, die we onderweg gekocht hadden voor een paar kwartjes, op en zetten een bakje thee. Het water kookten we met een aluminium fluitketel op een tweepits gasfornuis.

’s Avonds aten we weer in het uitstekend restaurant ‘Old Borjomi’, onder andere Chvishtari.

Borjomi II · 14 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Borjomi II · 14 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

De volgende ochtend stonden we vroeg op voor één van de twee dagelijkse, elektrische stoptreinen richting de hoofdstad Tbilisi. De ‘wolkenfabriek’ van de bergen draaide al op volle toeren na de regen van de dag ervoor. We liepen over de brug naar de oever met het treinstation. Een aantal planken ontbraken, dus we konden de cappuccino-kleurige rivier beneden ons zien stromen. De trein stond al klaar toen we aankwamen en de kaartjes moesten bij de conducteur in de trein gekocht worden (2 lari ~70 eurocent), dus we konden gelijk een mooi plekje uitzoeken. Naarmate we dichterbij Tbilisi kwamen, moesten meer en meer mensen staan, maar dat is niet zo’n claustrofobische ervaring als in Nederland, want het gangpad is heel ruim. De winkels gaan pas in de loop van de ochtend open, dus we kochten de dag ervoor een klein bruinbrood en een pakje gerookte kaas in de vorm van ‘strengen’ voor een ontbijt in de trein. Na Khashuri, de eerste grotere plaats na de bergen, kwamen er vrouwen in de trein om eten, rookwaren en dergelijke te verkopen. Iemand vervoerde de onderdelen van een compleet tweepersoons bed in de trein. De twee toiletten in de trein waren heel vies. Na talloze stops bij kleine, vaak wat vervallen stationnetjes en ongeveer 140 kilometer en vier uur reizen, stapten we uit in Mtskheta.

Na een bekertje koffie liepen we de anderhalve kilometer langs de hoofdweg naar het centrum van het stadje. We vonden na even zoeken onderdak in guesthouse Ebralize bij een oud omaatje. Haar kleinzoon sprak een paar woordjes Engels en haar dochter sprak wat Frans. De kleine hoekkamer met twee ramen, die van horren waren voorzien, was eenvoudig met een mooie houten parketvloer en een moderne douche. Het terras aan een grasveld keek uit op de kathedraal. Er was een overdekte waslijn, dus het was een heel geschikte plek voor een klein wasje. De p’aroli (het wachtwoord) voor de WiFi was een kleine uitdaging, omdat de mensen niet gewend zijn om Latijnse letters te schrijven, dus verwisselde ik een h en een n. Het internet werkte, maar was soms langzaam, waarschijnlijk omdat het met veel mensen gedeeld werd. We kregen zelfgemaakte abrikozenjam en een gebakje bij de thee en koffie, die we zelf zetten door water in ons eigen pannetje op een gasfornuis te koken.

Het 73 jarige omaatje was een Griekse wees en gaf al sinds haar veertiende jaar pianoles. ’s Avonds speelde ze wat voor ons op een oude Russische “Leningrad” piano, die nodig gerestaureerd moest worden, maar waar geen geld voor was. Één van de snaren ontbrak. Hanneke speelde ook wat en het omaatje speelde wat hoge nootjes mee.

We aten heerlijke khachapuri acharuli bij het goed bekend staande restaurantje Guga. De vrouw van middelbare leeftijd die ons bediende deed alles op haar gemak. Je kon er ook ‘hurt chicken’, ‘Frenck fries’ en ‘bear in pot’ krijgen. Hilarisch.

Halverwege de middag bezochten we de Svetitskhoveli kathedraal, waar een dienst met zang gaande was. Net als in andere kerken moesten onze armen en benen bedekt zijn en moesten vrouwen een hoofddoek dragen. De kathedraal is in verschillende periodes gerestaureerd, dus het is een charmante mix van oud en nieuw. De kathedraal is werelderfgoed.

Identificatie bij guesthouses is zelden nodig. In de grotere steden en in hotels wordt soms wel om een paspoort gevraagd.

Mtskheta, niet ver van Tbilisi, is de religieuze hoofdstad van Georgië en was ooit de hoofdstad van het koninkrijk Iberia.

Hoewel Georgië geen rijk land is, zijn de mensen over het algemeen netjes gekleed.

Mtskheta · 104 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Mtskheta · 104 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

In Borjomi was het bewolkt en met ongeveer 23 graden koeler dan de vorige keer dat we er waren, wat we uiteraard niet zo heel erg vonden. Tegen de avond ging het regenen en was er een enkele donderslag. In Mtskheta was het warmer, tegen de 27 graden, licht bewolkt en nagenoeg windstil. In de avond regende het licht.

Het fort en het klooster van Akhaltsikhe

 2018 Georgië, Algemeen, Reizen  Reacties uitgeschakeld voor Het fort en het klooster van Akhaltsikhe
jun 172018
 

We werden ’s ochtends van de zon in de kamer wakker, ruim voor de wekker om zeven uur ging. We wasten ons aan de wastafel in de wc en pakten onze spullen. De vrouw des huizes had het ontbijt, met o.a. kachapuri, ruim voor de afgesproken tijd, acht uur, al klaar. Na het ontbijt namen we afscheid en begonnen we aan de ongeveer 1,5 kilometer naar beneden. Het duurde niet lang voor we een lift in een soort jeep kregen. Beneden bij de hoofdweg hielp een aardige man ons om de juiste marshrutka te nemen, de enige per dag van Batumi naar Tsalka, een spectaculaire reis dwars door de bergen van zo’n 10 uur. We kregen zelfs appels van hem en hij bood ons koffie aan, die we afsloegen, omdat we niet met een volle blaas in de marshrutka wilden zitten. In de marshrutka werden twee plaatsen naast elkaar voor ons vrijgemaakt. Ook omdat we veel vroeger dan gepland beneden waren, moesten we ongeveer anderhalf uur wachten op het vertrek van de marshrutka. De kinderen en vrouwen met hoofddoeken zaten voorin, de meest ongeschoren mannen zaten achterin. Er werd uitgebreid afscheid genomen. De mannen kussen hier ook andere mannen op de wang.

Het busje volgde een heel slechte weg, zelfs een stukje door stromend water. Het eerste stuk was verder stroomopwaarts lang de Adjaris-Tskali rivier. Het uitzicht was steeds geweldig. De mannen achter ons neurieden zachtjes met de muziek mee, die af en toe door het vele schudden van het minibusje oversloeg. Op bepaalde hoogten groeiden er veel margrieten. Ongeveer twee uur later, om twaalf uur, bereikten we het hoogste punt van de Goderdzi-pas op 2027 meter. Hier en daar lag er nog wat sneeuw. De pas is alleen begaanbaar van mei tot en met september. We aten wat van onze nood(t)voorraad: gepelde, gedroogde en gezouten zonnebloempitten. De weg kwam dichtbij de Turkse grens, tot op zo’n 5 kilometer afstand. Na de pas was de weg hier en daar geasfalteerd, maar er waren dan wel veel grote gaten, dus dat schoot niet echt op. Er was een korte stop om te plassen en voor de liefhebbers koffie bereid op een houtvuurtje. Vanwege de hoogte was het fris en regende het een paar spetters. Een stukje verderop werd er weer gestopt om een andere marshrutka met pech te helpen. Dat wil je ook als jij in een marshrutka zit met pech, maar het kost wel tijd. Na de pas was er weinig bewoning en was er een poosje ook geen internet-dekking. Het laatste stuk ging stroomafwaarts langs de Kvabliani rivier, waar weinig over te vinden is. De laatste 25 kilometer was over een goede provinciale weg door een vruchtbare vallei. De hoogspanningslijnen werden steeds groter en hoger, dus we naderden een grote stad. Ook was er weer goed 4G mobiel internet beschikbaar. Na ruim vier uur, een uur langer dan normaal, werden we aan de rand van Akhaltsikhe (ca. 50.000 inwoners) in de regio Samtskhe-Javakheti afgezet, slechts 18 kilometer van de Turkse grens. Een marshrutka wordt overigens altijd achteraf betaald. Onderweg zagen we diverse zwaar bepakte fietsers, die waarschijnlijk in één van de guesthouses voor de pas sliepen. Het was een lange, vermoeiende maar ook bijzondere reis, die maar weinig toeristen ondernemen.

We aten in een restaurantje nabij het centrum lobia, ‘free’ en lekkere kool-dille salade en gingen daarna op zoek naar een slaapplaats. We kozen het goed beoordeelde hotel 3D, niet ver van het busstation. We hadden een simpele kamer met goede bedden en een eigen douche. Er was een hoekje waar we zelf koffie en thee konden zetten.

Aan het einde van de dag bezochten we te voet het nabije Rabati fort, dat over de stad en zijn omgeving uitkijkt. Het grote fort is smaakvol gerestaureerd en een plezier om rond te kijken. We konden de torens met ijzeren trappen beklimmen en mooie foto’s met tegenlicht nemen.

Rabati fort, Akhaltsikhe · 32 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Rabati fort, Akhaltsikhe · 32 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

We sloegen de restaurantjes bij het fort, waar ze ons bijna naar binnen probeerden te trekken, over en aten bij hetzelfde restaurantje als ’s middags, waar de bediening vriendelijk was en de prijzen normaal. De meeste gasten kwamen uit de omgeving. We kozen voor aubergine met walnoot, weer kool-dille salade en een kachapuri Acharili (Adjaran). Samen met een biertje smaakte het uitstekend! Het eten was steeds betrouwbaar en we zijn geen enkele keer ziek geweest, zelfs niet een klein beetje.

We ontbeten in een grote supermarkt nabij het hotel, waar het brood vers gebakken was en de koffie lekker was.

Na het ontbijt bezochten we met een Mercedes taxi met een vriendelijke chauffeur het Sapara klooster, het oudste en volgens sommige het mooiste klooster van Georgië. Het ligt afgelegen en verborgen en is daarom lange tijd onaangeroerd gebleven. De gebouwen en de fresco’s zijn vrij goed bewaard gebleven. De omgeving was heel rustig en er waren maar weinig toeristen. Er stonden ook bordjes dat je stil moest zijn. De zwart geklede monniken hielden zich afzijdig, maar één monnik was zo aardig om ons een stukje bijzondere architectuur aan te wijzen.

Sapara klooster, Akhaltsikhe · 81 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Sapara klooster, Akhaltsikhe · 81 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album

Na een poosje in de bergen gereisd te hebben, was ook weer fijn om in een stad met al zijn voorzieningen te zijn. De klok in het centrum stond stil, dus we grapten dat de tijd hier stil had gestaan, wat natuurlijk helemaal niet waar is.

De middagtemperatuur was ongeveer 23 graden. De vochtigheidsgraad ongeveer 60 %, dus het was niet heel benauwd. We hoorden ’s avonds één donderslag in de verte.

Akhaltsikhe · 47 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album
Akhaltsikhe · 47 nieuwe items toegevoegd aan gedeeld album